Różnice kulturowe. Przykłady i trochę teorii.

Nigdy wcześniej nie pisałam na blogu o różnicach kulturowych w biznesie. Najbardziej dlatego, że różnice kulturowe są dla mnie normą i akceptacja różnic nie jest niczym specjalnym. Moje spojrzenie na świat kształtowało się w Grodnie, na Białorusi, gdzie dorastałam. Miasto, w którym mieszkają Polacy oraz Białorusini od wieków. Prawosławni, katolicy, ateiści, komuniści – wszyscy razem, w pełnej akceptacji (każdy traktował taką różnorodność, jako możliwość pójść w gości z okazji świąt sąsiada;)).

Możliwe, że dlatego, poznając później inne narodowości i kraje starałam się poznawać człowieka, a różnice kulturowe były dodatkiem.

Jestem daleka od uogólnień i szufladkowania. Empatia, serdeczność, otwartość i chęć pomocy działają tak samo dobrze na każdym rynku. W każdym kraju możesz spotkać ludzi, z którymi będzie się łatwo rozmawiało, współpracowało i robiło interesy.

Wszystkie przykłady, które opisałam poniżej, to są cechy występując często, ale na pewno, nie odnoszą się do wszystkich przedstawicieli wymienionych krajów. Dziś nikt nie żyje w próżni, a kultury się przenikają.

Skąd się biorą różnice kulturowe w biznesie i czy w globalnym świecie to nadal ma znaczenie.

Podstawą efektywnego i skutecznego biznesu jest etykieta oraz kultura osobista. Jest to ważne na każdym etapie współpracy z klientem (negocjacje, realizacja kontraktów czy obsługa posprzedażowa), oraz na każdym szczeblu (mówimy o całej organizacji)

Równie ważnym czynnikiem są różnice kulturowe. Każda kultura ma własny zestaw wzorców zachowań, który jest domyślny już na etapie wychowania

Trochę teorii.

Zachowanie członków grupy kulturowej jest uzależnione od historii ludzi, do których należy ta grupa. Przez bardzo długi okres (możemy mówić o tysiącach lat), ludzie stosują się do systemu norm, reakcji behawioralnych i działań, które, jak pokazują doświadczenie i ewolucja, są dla nich najbardziej korzystne. Będąc pochodną historycznych wpływów, klimatu i mentalności kultury dyktuje rodzaj i charakterystykę grupy.

Dla czego kultura różnych krajów nadal ma znaczenie w dobie globalizacji? Przede wszystkim, że każdy jest dumny ze swojego kraju oraz głęboko wierzy w słuszność swojego zachowania. Oprócz tego, nie od dziś wiadomo, że wolimy robić interesy, z ludźmi których lubimy. O wiele łatwiej polubić osobę, która szanuje naszą kulturę i jej zachowanie nie razi i nie obraża współrozmówców.

 Na co zwrócić uwagę?   Przykłady różnic kulturowych.

Planowanie.

Niemcy lubią planować. Określają skrupulatnie kolejne kroki od początku do końca projektu, a póki cały plan nie jest nie jest gotów to nie lubią zaczynać pracy. W biznesie struktura, procedury oraz zasady są wypracowywane na podstawie doświadczeń przez doświadczonych pracowników wyższego szczebla. procedury

Rosjanie, z kolei, wolą nie planować długofalowo, ponieważ otoczenie się zmienia bardzo szybko i decyzje są podejmowane na bieżąco.

Amerykanie: są zdecydowani, nastawieni na cel i nastawieni na działanie, pewni siebie, energiczni, optymistycznie nastawieni do życia, gotowi na zmiany, zawsze gotowi opuścić miejsce i podjąć decyzję.

Wartości kulturowe, bardziej niż na Zachodzie, determinują strukturę, organizację i zachowanie wschodnich przedsiębiorstw, ponieważ głęboko zakorzenione przekonania religijne i filozoficzne formują tu reguły prowadzenia biznesu.

Francuzi robią interesy szybko, ale są w stanie też szybko się wycofać.

Podejście do czasu.

Amerykański biznes opiera się na punktualności, obliczeniach, sprawdzonych procedurach i znajomości szczegółów technicznych. Czas to pieniądz, więc podczas negocjacji Amerykanie są niecierpliwi, jeśli Europejczycy zatrzymają się na szczegółach lub jeśli wschodni partnerzy nie spieszą się z ujawnieniem swoich zamiarów.

Niemcy są bardzo punktualni. Kierują się dokładnością oraz swoimi wartościami też w temacie czasu i zaczynają spotkania co do minuty.. Jeżeli jest możliwe opóźnienie, to o tym warto poinformować wcześniej telefonicznie.

We Włoszech rozpoczęcie spotkania z 15 minutowym opóźnieniem jest niczym dziwnym

Telefon komórkowy na spotkaniach.

My, w naszej kulturze, jesteśmy nauczeni wyłączanie dzięków na spotkaniach, czy nie zabieranie telefonu na negocjacje. Rosjanie, na przykład, uznają, że odrzucenie połączenia, czy nie odebranie, jest nie na miejscu. I wolą odebrać telefon w każdej sytuacji, po to, żeby powiedzieć, że nie mogą teraz rozmawiać.

Komunikacja.

Podczas międzynarodowych spotkań Anglicy często wyróżniają  się zachowaniem, urokiem i elokwencją Jest bardzo mało prawdopodobne usłyszeć podwyższony głos podczas negocjacji. W Rosji – podwyższony głos to atrybut siły.

Amerykanie są w stanie pracować w zespole i być nosicielami korporacyjnego ducha, ale wolność osobista jest ceniona bardziej niż dobro ich firmy, a przede wszystkim interesuje ich sukces zawodowy i to jest celem ich komunikacji.

Model kultury biznesowej na wschodzie, jest bardzo podobny do struktury rodziny. Stabilność społeczeństwa opiera się na relacji nierówności między ludźmi, tak jak w rodzinie. Przykładami takiej hierarchii są relacje ojca i syna, starszego i młodszego brata, mężczyzny i kobiety, starszego do młodszego człowieka.

Realizacja projektów

Zadaniowe oraz dokładne podejście do projektów charakterystyczne dla Niemców. Najczęściej projekty są wykonane na czas oraz w ustalonym zakresie.

Często może się wydawać, że Hiszpanie nie doceniają twoich przygotowań, aby ułatwić zawarcie umowy. Nie interesują ich szczegóły, ale obserwują cię i będą współpracować tobą tylko wtedy, gdy cię polubią i uznają cię za szlachetną osobę.

Pod tym względem są one podobne do Japończyków. Na początku mają Ciebie polubić i masz wzbudzić w nich zaufanie, w przeciwnym razie nie dojdzie do podpisania umowy.

Na koniec jeszcze trochę teorii.

Ciekawe podejście do różnych kultur można znaleźć, w książce When Cultures Collide: Managing Successfully Across Cultures, Richard D. Lewis

RD Lewis dzieli kultury świata na trzy typy: monoaktywne, poliaktywne i reaktywne.

Kultury monoaktywne to takie w których zwyczajowo planuje się życie, sporządza harmonogram, organizuje działania w określonej kolejności, angażując się tylko w jedną rzecz w danym momencie.

Typowymi przedstawicielami takiej kultury są Amerykanie, Brytyjczycy, Niemcy, Szwajcarzy, Szwedzi i inni, którzy wierzą, że dzięki liniowej organizacji pracy można pracować wydajniej i osiągać znacznie lepsze wyniki.

Do społeczności poliaktywnych należą narodowości, którzy są przyzwyczajeni załatwiać dużo różnych spraw jednocześnie, często nie doprowadzając ich do końca  (Włosi, Amerykanie pochodzenia latynoamerykańskiego, Arabowie itd.). Planują kolejność rzeczy nie zgodnie z harmonogramem, ale według stopnia względnej atrakcyjności, znaczenia wydarzenia w danej chwili. Osoby poliaktywne nie są bardzo zainteresowane punktualnością. Uważają, że rzeczywistość jest ważniejsza niż harmonogram ustalony przez człowieka, więc często zmieniają kolejność pracy.

W kulturze poliaktywnej, jak w monoaktywnej, głównym sposobem komunikacji jest dialog.

Kiedy ludzie z różnych kultur, monoaktywni i poliaktywnej, muszą ze sobą współpracować, mogą powstać wzajemne niezrozumienie i irytacja, co czasami prowadzi do konfliktów, jeśli jedna ze stron nie dostosuje się do drugiej.

Kultury reaktywne (słuchające) przywiązują największą wagę do grzeczności i szacunku. Przedstawiciele tych kultur – mieszkańcy Japonii, Chin, Tajwanu, Singapuru, Korei, Turcji, Finlandii – wolą cicho i spokojnie słuchać rozmówcy, reagując uważnie na sugestie z drugiej strony. Są uważani za najlepszych słuchaczy na świecie. Organizują swoje działania nie zgodnie ze ścisłym planem, ale w zależności od okoliczności, reagując na zachodzące zmiany.

Praktycznie nigdy nie przerywają mówcy, ale po wysłuchaniu nie spieszą się z odpowiedzią, nie wyrażają jednoznacznej opinii, nie próbują wyjaśnić intencji i oczekiwań rozmówcy.

W kulturach reaktywnych preferowanym trybem komunikacji jest: monolog – pauza – myślenie – monolog. Wielką wagę przywiązuje się do pauzy jako najbardziej wyrafinowanej części rozmowy.

W procesie komunikacji biznesowej przedstawicieli kultury reaktywnej często uciekają się do swojej ulubionej taktyki – pomniejszania  zalet, co jednak wcale nie jest związane ze słabością ich pozycji.

Jak poznać kulturę kraju, z którym chcesz nawiązać współpracę?

Jest dużo miejsc w sieci, gdzie można znaleźć informacje o krajach i ich kulturze. Na początek warto zapoznać się ze stroną ambasady kraju docelowego, poszukać blogi (szczególnie blogi osób prowadzące działalności w tych krajach, lub współpracując. Nie zawsze spojrzenie na kraj jako turysta daje wyobrażenie o różnicach w prowadzeniu biznesu.